Đĩa ghẹ rang đầy ắp được mẹ bưng lên, con nào cũng bóng lưỡng màu vàng cam tươi rói, chỉ mới thấy thôi đã thèm. Vậy là biển bãi ngang miền Trung mùa này đã xuất hiện ghẹ.

Lại bắt đầu những trưa nắng tha hồ được hít hà, xuýt xoa với mùi thơm thoang thoảng của lá lốt kết hợp với vị ngọt bùi của ghẹ trong tô canh chua còn nghi ngút khói.

Không riêng gì người dân xứ biển, ghẹ luôn luôn là đặc sản được lựa chọn hàng đầu của những thực khách khi đến với biển. Bên cạnh tác dụng giàu dinh dưỡng, canxi, có thể làm món ăn cho trẻ nhỏ hay người mới ốm dậy..., ghẹ còn đem lại một thực đơn rất phong phú.

Người ăn muốn giữ nguyên hương vị đặc trưng, cảm nhận trọn vẹn sự tươi ngon và đậm đà đến khó quên của món ăn từ ghẹ biển, trước tiên phải biết cách chọn ghẹ. Khi mua chọn những con ghẹ thật chắc, to bằng bàn tay người lớn, bấm vào yếm không lún, là đảm bảo ghẹ còn tươi xanh. Ngoài ra họ hàng nhà ghẹ khá đông: nào là ghẹ đỏ, ghẹ ba chấm, ghẹ xanh... Trong đó, theo kinh nghiệm của người dân xứ biển thì ghẹ xanh là ngon và bổ dưỡng nhất.

Món ăn phổ biến và chế biến nhanh nhất là ghẹ hấp. Ghẹ khi mua về, rửa sạch, để vào nồi, rắc chút bột canh, cho thêm sả, gừng, rót bia xâm xấp mình ghẹ, đặt lên bếp. Đun lửa thật nhỏ cho đến khi bia sôi lăn tăn thì bật lửa to cho sôi bùng lên. Khi ghẹ chín đỏ, gắp ra đĩa. Ghẹ hấp bia có màu đỏ gạch, hương vị thơm lừng, rất hấp dẫn. Ngoài ra ghẹ có thể để trên vỉ đặt lên bếp than hồng, chỉ mươi phút là chín. Cháo ghẹ lại có vị ngọt đậm đà. Gạo được rang lên rồi nấu cháo chín riu riu trên bếp; ghẹ đã hấp, gỡ thịt phi hành thơm rồi xào qua, tất cả cho vào nồi cháo đang sôi; thêm tiêu, gừng xắt sợi... để vừa tạo vị thơm, ăn ấm bụng. 

Nhưng có lẽ ai đã từng sống qua ở mảnh đất miền Trung nắng gió chắc sẽ không bao giờ quên được món ghẹ nấu canh chua trong những buổi trưa hè oi bức. Trước tiên, rửa ghẹ sạch, bóc yếm và bẻ làm hai. Lá lốt rửa để ráo, cắt nhỏ. Cho hành lá giã nhuyễn, thêm đường, chút nước mắm, ít tiêu vào ghẹ trộn đều. Bắc chảo dầu lên bếp, phi tỏi thật thơm rồi cho ghẹ đã ướp vào xào. Khi mùi thơm của ghẹ tỏa ra, thêm cà chua, một ít me và thơm cắt lát, đảo đều rồi cho nước vào. Đợi ghẹ chín, nêm gia vị lại lần nữa cho vừa miệng. Muốn có bát canh ngon, đẹp mắt, phải thả lá lốt vào lúc nước đang sôi, đợi canh sôi kỹ lại rồi tắt bếp ngay thì mới giữ được màu xanh mà vẫn chín mềm.

Phan Thị Thanh Ly