Sáng nào chị Dung, Cầu Giấy, Hà Nội cũng phải "kì kèo" với cô con gái về việc chọn quần áo, có hôm chỉ vì vậy mà con đến lớp muộn, mẹ đi làm trễ. Từ mấy tháng nay, bé gái nhà chị luôn đòi tự chọn đồ để mặc. Đồ mặc ở nhà thì chị có thể chiều theo con dù thấy lựa chọn đó không hợp ý lắm, nhưng nếu đi học, đi chơi, thì không được.

Cô bé vốn rất thích một chiếc váy nhung được bố mua tặng sinh nhật năm ngoái. Mấy ngày nay dù trời nóng nhưng bé vẫn một mực muốn diện nó đến lớp. Chị Dung đã giải thích với con là chiếc váy này rất dày, chỉ mặc được vào mùa đông và mùa thu thôi nhưng cô bé lại vặn vẹo “Con thấy hôm nay cũng mát mà, có nóng đâu". Cứ đôi co mãi, cô bé vẫn nhất định không chịu xỏ vào bộ đồ lanh mát mẻ mẹ đã mua cho. Cuối cùng, bực bội và sợ muộn giờ làm, chị Nhung phải "cưỡng chế" bé mặc đồ mình đã chọn rồi lôi con lên xe đến trường, mặc cô bé mè nheo thậm chí kêu khóc.

Cũng chung tình trạng, chị Hòa, Sóc Sơn, Hà Nội thường cảm thấy bất lực khi muốn con mặc đồ theo ý mình. Chị kể, từ khi gần 3 tuổi là con gái của chị trở nên bướng bỉnh, chỉ thích làm theo ý mình, nhất là trong việc ăn mặc. Mùa đông, chị muốn con đi tất, đội mũ thì bé nhất định không nghe, hoặc nếu mẹ có cố đeo cho thì khi mẹ quay đi bé lại cởi ra. Rồi đến khi thời tiết oi nóng, bé nhất định đòi đi đôi bốt trắng mẹ mua cho hồi mùa đông để đến trường hay đi chơi.

Hôm khác, chị Hòa mua cho con một chiếc áo phông rất đẹp, chất mát thì thấy bé vừa mặc được một buổi đi học đã về nằng nặc đòi mẹ cởi ra và vùng vằng dỗi: “Các cô bảo áo này rách, sao mẹ lại mặc cho con”. Chị Hòa ngẩn ngơ một hồi mới phá nên cười vì chiếc áo may theo kiểu khoét hai miếng ở vai nên các cô trêu là bị rách. Dù chị đã giải thích là áo kiểu như vậy nhưng sau đó cô con gái của chị nhất định không chịu mặc nó nữa.

Theo thạc sĩ Dương Thị Quỳnh Hoa, Giám đốc Trung tâm Phát triển sáng tạo Eveil, Hà Nội, thích tự chọn đồ, không nghe theo ý bố mẹ... là một cách mà các bé tuổi mầm non dùng để khẳng định bản thân, nhất là các bé gái. Ngoài ra, bé đã nhận biết được biểu cảm, thái độ của người khác dành cho mình, nên nếu được khen mặc bộ váy này đẹp, có chiếc cặp tóc xinh... bé có thể sẽ mặc chiếc váy và giữ chiếc cặp đó mãi, ngược lại, nếu bị chê, bé sẽ không muốn dùng lại đồ đó nữa.

Bà cho rằng, đây là tâm lý lứa tuổi hết sức bình thường, và bố mẹ cần tinh tế, khéo léo ứng xử với trẻ. Khi trẻ muốn được tự lựa chọn đồ, bố mẹ hãy tôn trọng quyết định của con.

"Để cho con được chọn những thứ bé muốn mặc cũng sẽ thúc đẩy sự tự tin ở bé và cho con thấy bạn tin tưởng và đánh giá cao trẻ. Tất nhiên, vì trẻ còn nhỏ, chưa thể nhận thức được cái gì là phù hợp hay không, bạn cần có sự định hướng cho bé, chẳng hạn, chiếc váy hồng có nơ rất xinh này với bộ đồ lanh hoa xanh dịu mát kia con chọn cái nào...", bà Hoa nói.

Đôi khi, nếu thấy sự lựa chọn của bé không phù hợp, mẹ chỉ nên bình tĩnh khơi gợi cho con lý do không nên mặc bộ đồ đó. Trong các trường hợp này, việc cấm đoán và ép trẻ thường chỉ khiến các bé càng thích làm theo ý mình.

Chẳng hạn, nếu giữa ngày hè oi bức mà bé lại lôi áo len, mũ len, áo khoác... ra mặc, mẹ có thể nhẹ nhàng trò chuyện với bé:

- Con ơi, con nhìn xem hôm nay ngoài trời thế nào?

- Nắng quá mẹ nhỉ!

- Ừ, bây giờ là mùa hè mà con, trời nắng và nóng lắm. Thế cái áo len này của con thì để mặc vào lúc nào?

- Mặc vào hôm nào rét ạ.

- Thế bây giờ mà mặc áo len thì con sẽ thế nào nhỉ?

- Nóng lắm ạ.

Chỉ cần mẹ khơi gợi như vậy, bé sẽ tự đưa ra được sự lựa chọn của mình. Trong trường hợp khác, nếu bé vẫn cố đòi mặc bộ đồ mùa đông và lý luận rằng "con vẫn thấy mát, con thích mặc", mẹ có thể cho con mặc. Sự trải nghiệm cảm giác nóng bức, mồ hôi toát ra sẽ khiến bé nhận ra tại sao không nên mặc bộ đồ này và lần sau sẽ không tranh cãi với mẹ nữa. Tuy nhiên, lúc này, bố mẹ cũng đừng chê bai bé, mà nên nhẹ nhàng trò chuyện để bé cảm thấy mình đang được chia sẻ chứ không phải bị cười chê, chỉ trích.

Theo bà Quỳnh Hoa, đây cũng là cơ hội tốt để mẹ có thể hướng dẫn dần con về cách chọn và kết hợp trang phục phù hợp, đẹp mắt. Mẹ có thể cùng con xem những hình ảnh thời trang trẻ em, cùng con đóng vai chọn đồ khi hơi, ở nhà, đi học, dự tiệc hoặc để con lựa chọn trang phục cho búp bê...

Vương Linh