Có một người bạn về từ vùng Tây Bắc, quà của anh mang biếu chúng tôi là mấy kg thịt trâu khô. Đối với chúng tôi đây là món lạ, với lại nhìn bên ngoài thịt trâu khô có màu hơi đen, cứng trông giống như miếng lõi cây khô nên chẳng có cảm giác gì.

Không những biếu, anh bạn còn xung phong chế biến theo kiểu mình đã được ăn ngoài Tây Bắc để mời mọi người dùng. Thế là khi được ăn, ai cũng trầm trồ, tấm tắc khen ngon, khen ngọt, có người xuýt xoa bảo rằng: bao nhiêu năm sống trên đời, nay mới được ăn món lạ ngon như thế.

Quả thực thịt trâu khô vùng Tây Bắc rất ngon. Món này chế biến như nướng thịt bằng lửa than. Sau khi nướng vừa đủ độ chín, do cỡ miếng thịt to nên ta phải xé ra thành từng sợi nhỏ, từng cọng dài, ngồi ăn “lai rai” rất ngon, nhai lâu lại càng thích hơn. Ăn thịt trâu khô nướng, ta cảm nhận được vị thơm ngọt của thịt trâu, mùi khói ngai ngái của núi rừng, sự đậm đà của tổng hợp các gia vị tẩm như sả, ớt, tỏi, tiêu... Chính những mùi vị đặc trưng trên đã tạo nên sức hấp dẫn cho món đặc sản vùng cao.

Người Tây Bắc chế biến món thịt trâu khô thường trong những dịp lễ, tết. Khi mổ trâu, họ để dành ra một lượng thịt bắp, lọc sạch các lớp bạc nhạc, lớp nhầy rồi thái thành miếng dọc thớ rộng khoảng 5 đến 10 cm, dài khoảng 20 cm, dày 3 cm. Khi lọc được phần thịt ngon, họ tiến hành tẩm ướp bằng cách xắt sả nhỏ cùng với gừng, tỏi, ớt và một số gia vị đặc trưng riêng của vùng miền, rồi giã nhuyễn trộn thật đều, đem ướp với thịt trâu đã chuẩn bị.

Sau khoảng 2-3 giờ ướp, họ lấy lạt xỏ thành từng miếng hoặc lấy thanh tre vót nhỏ xiên để miếng thịt căng đều rồi đem nướng trên than củi cho thịt chín. Một cách để thịt ngon là không đặt thịt sát than củi, như vậy bên ngoài cháy nám mà bên trong lại chưa chín. Thịt được sấy đủ độ vừa chín, vì nếu khô quá, ăn sẽ bị dai và cứng, mất vị ngọt.

Công đoạn đầu là như vậy, nếu ta ăn liền sẽ cảm nhận được mùi hấp dẫn rất riêng, ăn tại nơi chế biến lại càng ngon hơn. Nếu để lâu, ta có thể bỏ vào tủ lạnh ăn dần. Người Tây Bắc đa số để dành thịt trâu khô bằng cách treo lên gác bếp hun khói và ăn trong một thời gian dài. Vì vậy, thịt trâu khô có thể để lâu ngày, có thể làm quà gửi đi khắp nơi.

Tuy An