Cậu bé tự kỷ biết đọc chữ dù chưa đến trường Cháu Phạm Hồng Phước 4 tuổi ở xã Ia Phìn, huyện Chư Prông (Gia Lai), chưa đi học nhưng biết đọc chữ thành thạo. Người địa phương khen bé là "thần đồng", song gia đình lo lắng bởi bác sĩ chẩn đoán cháu bị bệnh tự kỷ.

Bé Phước biết đọc chữ dù chưa đi học. Ảnh: Thanh Luận.

Bé Phước là con anh Phạm Hồng Thọ (người bố có tên thường gọi là Đậu) và chị Bùi Thị Lân. Những ngày qua, câu chuyện về bé biết đọc tốt cho là "thần đồng" dù bị bệnh tự kỷ và chưa đến trường lan truyền khắp nơi, nhiều người hiếu kỳ tìm đến nhà đòi xem mặt và "thử tài" cháu nhưng đều bị gia đình phản đối.

"Con tôi không phải thần đồng, mà cháu đang bị bệnh", anh Đậu chia sẻ và nói thêm rằng "chúng tôi rất lo lắng và muốn kiểm tra khả năng của con chứ không xem là thần đồng".

Người cha kể, giữa tháng 3/2009, vợ anh sinh một bé trai kháu khỉnh. Niềm vui của đôi vợ chồng chưa trọn thì nỗi buồn ập đến khi đứa con đã được một tuổi mà luôn sợ sệt, cứ suốt ngày quấn trong chăn hoặc ngồi ở chỗ tối trong nhà.

Vợ chồng anh đã đưa cháu đi khám ở nhiều nơi nhưng tình hình vẫn không thay đổi. Các bác sĩ chẩn đoán bé bị bệnh tự kỷ.

Mặc dù bệnh nhưng bé Phước bộc lộ những khả năng đặc biệt. Bà nội là Đỗ Thị Lan cho biết khi mới hơn 3 tuổi, cháu đã có trí nhớ rất tốt và có thể đọc được những con số, thậm chí đọc được chữ dù không nhiều và phát âm không rõ.

"Trong nhà tôi có treo tấm lịch của Hội đồng hương Vụ Bản, không ai dạy nhưng thỉnh thoảng cháu nói 'Hội đồng hương Vụ Bản'. Tôi ngạc nhiên hỏi 'Vụ Bản gì, ở đâu?' thì cháu chỉ tay vào tờ lịch và nói 'đây này' rồi chạy đi chơi”, bà Lan kể.

Bà nội của bé Phước tâm sự về nỗi khổ của gia đình khi phát hiện cháu bị tự kỷ. Ảnh: Thanh Luận.

Mẹ bé khẳng định, gia đình chưa hề dạy cháu đọc chữ, mọi người phát hiện ra khả năng này khi cùng xem tivi với nhau. "Hễ chương trình truyền hình nào có chữ hiện lên là cháu có thể đọc được ngay dù phát âm còn ngọng nghịu", chị Lân cho biết.

Hơn 2 tháng qua, vợ chồng anh Đậu đã đưa cháu Phước đi học hè ở lớp mẫu giáo trong thôn. Tuy nhiên, gia đình không chắc chắn về khả năng kỳ lạ của con trai mình mà lại đâm ra lo về việc chữa trị bệnh cho bé.

Trao đổi với VnExpress.net về trường hợp này, Phó giáo sư Tiến sĩ Y học Nguyễn Văn Thọ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu tâm lý học thực hành cho rằng, trước tiên để xác định chính xác bé Phước có có khả năng đặc biệt hay bị tự kỷ. "Gia đình nên đưa cháu đến các trung tâm trị liệu tâm lý uy tín hoặc bệnh viện nhi đồng, các bác sĩ sẽ khám lâm sàng và kiểm tra tâm lý đồng thời quan sát trực quan mới có thể kết luận được", ông Thọ khuyên.

Ông Thọ lý giải, tự kỷ (Autism) là một bệnh lý còn được gọi "các chứng rối loạn phổ tự kỷ" với nhiều hội chứng khác nhau. Về cơ bản, biểu hiện điển hình của tự kỷ là sự suy giảm bộ ba: khả năng tương tác xã hội, giao tiếp ngôn ngữ và biểu hiện những chu kỳ hành vi hạn chế lặp đi lặp lại.

Trong một số trường hợp, trẻ tự kỷ suy giảm một trong những khả năng trên nhưng lại biểu hiện một năng lực đột biến nào đó. Ví dụ trong quá trình trị liệu tâm lý cho trẻ tự kỷ, ông Thọ từng gặp một bệnh nhi có thể nhớ toàn bộ tên của các đại biểu quốc hội hoặc một em khác có khả năng toán học vượt trội so với bạn đồng trang lứa.

Các nhà nghiên cứu tâm lý trên thế giới từng đưa ra nhiều giả thiết về nguyên nhân dẫn đến bệnh tự kỷ nhưng đến nay vẫn chưa có kết luận chính xác. Trước đây một số nhà nghiên cứu cho rằng bệnh này là do yếu tố xã hội; song ngày nay nguyên nhân được xác định lại là sự kết hợp của nhiều yếu tố như sinh học, di truyền, xã hội...

Cũng theo ông Thọ, bệnh tự kỷ không có cách chữa đặc hiệu mà chỉ có thể can thiệp trên cơ sở cải thiện những rối loạn, đồng thời giúp trẻ phát huy tối đa khả năng giao tiếp, hòa nhập xã hội để sống có ích. Riêng đối với những trẻ có khả năng đặc biệt như bé Phước, ông khuyên điều đầu tiên phụ huynh nên làm là giúp con hòa nhập vào cộng đồng, sau đó mới tính đến việc tạo điều kiện cho bé đào sâu hơn về lĩnh vực có năng khiếu đặc biệt.

Thi Trân - Thanh Luận