Hằng năm, khi mùa mưa đến, sau những cơn mưa dầm, dân làng lại rủ nhau đi tìm nấm mối. Tên nấm mối không biết có tự bao giờ nhưng vì chúng mọc thành từng đám ở các gò đất, ụ đất, nhiều nhất là vùng đồi trung du, vì vậy người ta vẫn gọi cái tên quen thuộc: nấm mối.

Ảnh: M.N

Ở miền Trung, mùa nấm mối chỉ xuất hiện trong mùa mưa từ tháng 11 đến tháng 1 năm sau, nhưng nhiều nhất vẫn là sau những cơn mưa đầu mùa. Nấm chỉ xuất hiện trong vòng khoảng nửa tháng và chúng chỉ sống được khoảng 2-3 ngày kể từ khi nảy nụ. Biết được đặc tính đó nên vào mùa mưa nhiều người đã không ngại mưa gió để đi săn nấm.

Kinh nghiệm cho thấy nấm chỉ mọc trong vài ngày rồi lụi tàn. Vì vậy, khi nấm nhú khỏi mặt đất vào buổi sáng thì buổi chiều hái là tốt nhất. Khi hái nấm cũng cần chú ý không dùng các vật bằng kim loại như dao, cuốc, xẻng, vì dùng các dụng cụ đó nấm sẽ mất ngon. Người sành hái nấm vẫn thường nhổ bằng tay hoặc dùng cây nhọn để đào nấm.

Nấm hái về có thể chế biến thành rất nhiều món ăn ngon: nấu canh thịt gà, nấu thập cẩm với các loại rau khác, dùng để xào, um... Cũng có thể lấy nấm đúc bánh xèo rồi cùng nhau quây quần bên bếp lửa hồng trong tiết trời se lạnh. Với hương vị dịu ngọt, có thể nói nấm mối là mối giao hòa hoàn chỉnh nhất của tự nhiên...

Tô Văn Quy