Chênh lệch giữa nam và nữ đang ngày một lớn Trung Quốc, và sẽ gây ra những xáo trộn "không thể đảo ngược" cho mẫu hình gia đình truyền thống, đồng thời khiến phụ nữ dễ bị bắt cóc, hoặc thành nạn nhân của tệ buôn người, các chuyên gia cảnh báo.

Một bé gái lạc lõng giữa các bạn trai khi đang chơi trò đi theo hàng tại một nhà trẻ ở Trung Quốc, cuối năm 2009. Ảnh: China Daily.

Chinadaily cho biết khoảng cách giữa số trẻ nam và nữ sinh ra tại quốc gia này đã tăng nhanh chóng kể từ thập kỷ 1980. Các nghiên cứu của Ủy ban dân số và Kế hoạch hóa gia đình quốc gia năm nay cho thấy sự mất cân bằng giữa nam và nữ lên đến 130 trên 100 ở nhiều tỉnh như An Huy, Giang Tây và Thiểm Tây.

Phân tích nhóm tuổi dưới 19 của Viện khoa học xã hội Trung Quốc cũng cho thấy đến năm 2020, sẽ có khoảng 24 triệu đàn ông (hoặc hơn) không có khả năng lấy vợ, tính theo nhóm tuổi từ 19 đến 45.

"Ảnh hưởng của việc mất cân bằng giới tính không dễ thấy hiển nhiên. Nhưng nếu chúng ta không có biện pháp để thu hẹp khoảng cách này ngay từ bây giờ, ảnh hưởng tích lũy sẽ đưa đến những hệ lụy không thể đảo ngược được cho xã hội", Yuan Xin, giáo sư Đại học Nankai, cho biết.

Trung Quốc cũng đã chính thức bước vào kỷ nguyên số lượng nam giới vượt xa nữ, ông cho biết. "Vì thế nếu trong 10 năm tới, truyền thông nói về việc hàng chục nghìn thanh niên không thể lấy vợ, thì đó không phải là câu chuyện đùa".

Một người đàn ông độc thân ở tuổi 25 được xem là trẻ ở thành phố, tuy nhiên tại khu vực nông thôn, nơi các quan điểm truyền thống còn nặng nề, ngưỡng đó đã được xem là quá già.

"Tôi chỉ muốn kết hôn càng sớm càng tốt vì tôi đã nghe quá đủ lời xì xào của họ hàng, làng xóm. Trong suy nghĩ của họ, đàn ông ở tuổi tôi mà chưa có vợ thì ắt hẳn phải có vấn đề gì ở cơ thể", Li Lei, một chàng trai độc thân 25 tuổi ở huyện Mishan, tỉnh Hắc Long Giang, cho biết.

"Hầu hết các cô gái trong làng tôi đi học hoặc đi làm ăn xa và cơ hội để họ trở về nhà sống là rất ít", Li nói.

"Tôi đã hẹn hò với các cô gái ở làng khác, nhưng chưa ai đồng ý lấy tôi cả. Họ hoặc là xem gia đình tôi như một mỏ vàng, và yêu cầu của hồi môn lớn hoặc nghĩ rằng tôi quá nghèo", Li, làm việc tại một cửa hàng của gia đình, giải bày.

Sự thiếu hụt phụ nữ đã khiến số đàn ông độc thân cuối tuổi 20 gia tăng nhanh chóng trong những vùng ngoại ô, đặc biệt ở những vùng nghèo khổ, Yuan cho biết.

"Điều này không còn là giả thuyết nữa. Tôi đã đến thăm vài ngôi làng xa xôi ở tỉnh Quý Châu và khu tự trị Choang Quảng Tây, nơi hầu hết đàn ông là độc thân", giáo sư Yuan tiết lộ. "Cảnh những người đàn ông đứng tuổi độc thân rất phổ biến ở đây".

Chênh lệch giới tính không chỉ đe dọa mất ổn định xã hội, mà còn đẩy phụ nữ vào tình thế nguy hiểm.

"Con số đàn ông ở tuổi kết hôn mà không lấy được vợ gia tăng nhanh chóng sẽ là một thảm họa lớn", Tian Xueyuan, phó giám đốc Viện Dân số Trung Quốc, nhận định. "Nó sẽ làm gia tăng hiện tượng mua phụ nữ về làm vợ, cũng như việc bắt cóc và buôn người, mại dâm và khiêu dâm".

Quan chức an ninh tại tỉnh Chiết Giang năm ngoái đã điều tra được khoảng 200.000 cuộc kết hôn có liên quan đến những phụ nữ ở các vùng khác.

Khoảng 36.000 cô dâu bị bắt cóc từ những tỉnh nghèo như Vân Nam, Quý Châu, Hồ Bắc, Tứ Xuyên. Nhiều đàn ông lấy vợ từ nước ngoài, theo "đơn đặt hàng".

Wang Cheng, 26 tuổi, sống ở một huyện xa xôi ở tỉnh Hắc Long Giang cho biết anh đã phải trả 8.500 đôla cho công ty môi giới để được giới thiệu với một phụ nữ Việt Nam. Cặp đôi nhanh chóng đính hôn và cưới vào cuối tháng 4 năm nay, trong sự hoan hỉ của cha mẹ Wang.

Tuy nhiên, niềm hạnh phúc quá ngắn ngủi, và một tuần sau đó cô dâu Việt đã biến mất. Khoảng 100 nông dân khác cũng thông báo tình cảnh tương tự cho quan chức chính quyền, Wang cho biết, mặc dù giới chức cũng chẳng làm gì được vì người nước ngoài được phép kết hôn ở Trung Quốc chừng nào họ còn có visa hợp lệ.

Tuy nhiên, theo luật, các ông chồng của những cô dâu mất tích này không thể tái hôn, trừ phi người vợ trở lại để tiến hành thủ tục ly dị.

"Vấn đề với các cô dâu Việt Nam đã bắt đầu từ những năm 1990. Giới chức đã tăng cường quản lý hoạt động này những năm gần đây, nhưng vẫn còn nhiều trường hợp mắc lừa không được báo cáo", Tian cho biết.

"Ý tưởng nhập khẩu cô dâu để giải quyết nạn thiếu nữ có thể hiệu quả trong những quốc gia ít người, song với quốc gia đông dân như Trung Quốc, họ chỉ là giọt nước bỏ biển. Đó không phải là giải pháp khả thi", ông nói.

Bất chấp những nỗ lực của chính phủ nhằm thúc đẩy sự cân bằng giới, nhiều bậc cha mẹ Trung Quốc vẫn coi trọng con trai hơn, bởi họ tin rằng con trai có thể nương tựa tuổi già. Con trai cũng sẽ kế thừa dòng họ.

"Tôi đang có bầu gần 3 tháng và tôi không quan tâm đó là trai hay gái. Nhưng vì chồng tôi là con trai độc nhất, cha mẹ chồng tôi khát khao đó là bé trai", Dong Jiaomei, 29 tuổi, giáo viên trường Đại học Bách khoa Đại Liên, cho biết.

"Tôi và chồng đã nói với họ rất nhiều lần về việc này, nhưng quan điểm đó đã ăn sâu trong đầu họ. Họ nói rằng nếu tôi sinh cho họ cháu trai, tôi sẽ là người quan trọng nhất trong gia đình", cô kể.

Sở thích con trai đặc biệt mạnh trong những vùng nghèo khó, nơi gia đình có xu hướng sinh từ 2 đến 3 con.

Wang Shuzheng có hai con gái 9 tuổi và 7 tuổi, cùng một cậu con trai 2 tuổi. Anh đã phải trả hơn 20.000 tệ để nhân viên kế hoạch hóa gia đình giúp anh sinh được con trai.

"Tôi không có báo hiểm xã hội để lo tuổi già. Các con gái tôi sẽ lấy chồng và đi ở nhà người ta một ngày nào đó, vì thế tôi và vợ chỉ có thể trông cậy vào con trai khi chúng tôi già đi. Mặc dù số tiền phải trả bằng thu nhập của gia đình tôi trong một năm trời, nhưng nó đáng giá", ông bố 39 tuổi nói.

Xã hội Trung Quốc thích con trai đã hơn 1.000 năm qua, tuy nhiên, lý do khiến sự mất cân bằng giới tăng vọt trong 30 trở lại đây là do hoạt động lựa chọn giới tính bất hợp pháp.

Tháng 7 vừa qua, cảnh sát tỉnh Chiết Giang đã đột kích vào một phòng khám ngầm đang thực hiện dịch vụ siêu âm giới tính (dịch vụ đã bị cấm tại Trung Quốc).

Người ta phát hiện hơn 1.000 phụ nữ đã phá thai ở đây, nhiều người trong số họ phá thai ngay sau khi biết bé là con gái.

Không chỉ gây mất cân bằng giới, các phòng khám, phá thai bất hợp pháp này còn đe dọa tính mạng của thai phụ. Phòng khám bị đột kích nói trên đã gây ra cái chết của một sản phụ và 2 bé sơ sinh, do trang thiết bị quá tồi tệ.

Theo một cuộc điều tra do chính phủ hỗ trợ thực hiện năm 2005, trên 1% dân số, tỷ lệ trai trên gái gia tăng đáng kể, tùy thuộc vào số con trong gia đình: ở lần sinh thứ nhất, tỷ lệ nam/nữ là 108,4 trên 100; ở lần sinh thứ hai là 142,2 và lần ba là 152,8.

"Ở một số làng, trong 3 năm vừa qua, không có đứa con thứ hai nào sinh ra trong các gia đình là gái. Tất nhiên, nó là hệ quả của các phòng khám bất hợp pháp", Yuan nói.

Vị giáo sư này cũng thúc giục chính phủ đưa ra những quy định đặc biệt để đối phó với việc lựa chọn giới tính thai nhi.

Hàn Quốc, nơi từng đối mặt với tình trạng tương tự, đã đưa ra những quy định xử phạt nghiêm khắc với các nhân viên siêu âm và phá thai, trong đó có số tiền phạt tối đa tới 200.000 tệ và đi tù 3 năm.

"Chỉ có những công cụ trừng phạt nghiêm khắc như vậy và sự ủng hộ của chính phủ, việc lựa chọn giới tính thai nhi và phá thai bất hợp pháp mới có thể được chặn đứng hiệu quả", ông nói.

Chuyên gia cũng cho biết để giải quyết vấn đề này, chính phủ cần cải thiện dịch vụ chăm sóc và hệ thống bảo hiểm tốt, từ đó làm giảm nhu cầu phụ thuộc vào con trai.

T. An