Cuộc chiến đòi tiền bản quyền tác phẩm âm nhạc đã diễn ra âm ỉ nhiều năm nay, nhưng phải đến vụ ồn ào bản quyền xung quanh hai đêm nhạc Trịnh Công Sơn dịp 8/3 tới, các nhạc sĩ lão thành mới quyết tâm cùng ngồi lại với nhau, chính thức lên tiếng đòi quyền lợi.

Tại buổi tổng kết, báo cáo kết quả hoạt động của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) diễn ra ngày 16/2 tại Hà Nội, hơn 30 nhạc sĩ thuộc hàng tên tuổi, kỳ cựu của làng âm nhạc Việt Nam như Phạm Tuyên, Huy Thục, Trọng Bằng, Hoàng Vân, Nguyễn Đức Toàn, Nguyễn Tài Tuệ, Trương Ngọc Ninh... đã đồng loạt nói lên nỗi ấm ức, bức xúc bấy lâu nay.

Nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh nói, ông biết rất rõ giá cát-xê của những ca sĩ hiện nay và từ đó thấy đau lòng thay cho các tác giả âm nhạc. “Một đơn vị biểu diễn sẵn sàng trả cho ca sĩ Mỹ Tâm 80 triệu đồng/đêm diễn, trả cho cô ca sĩ trẻ Văn Mai Hương mới 17 tuổi 55 triệu đồng cho 1- 2 đêm diễn. Trong khi đó các tác giả chẳng được xu nào từ tiền tác quyền, nếu có thì cũng là được vài chục nghìn cho một bài hát. Tôi thấy quá bất công”, tác giả của Biển khát thể hiện sự bức xúc.

Ủng hộ quan điểm của nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo nói: “Theo luật, ai sử dụng tác phẩm của nhạc sĩ kinh doanh thì phải trả tiền. Tuy nhiên, thực tế thì luật này đang bị vi phạm nghiêm trọng. Hiện nay, tại các chương trình biểu diễn, “ông bầu” là người trả tiền cát –xê cho ca sĩ nhưng lại không chịu trả tiền tác quyền cho nhạc sĩ. Chưa kể, các ca sĩ khi biểu diễn trong nước đã khó kiểm soát, đến khi mang tác phẩm đi chạy “sô” ở nước ngoài để kiếm hàng nghìn USD thì chẳng ai kiểm soát được để đòi tiền tác quyền”.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo còn bày tỏ rằng các nhạc sĩ hãy dũng cảm khi nói đến vấn đề bản quyền, đừng sự các ca sĩ hay bất kỳ tổ chức nào vì chính quyền lợi của mình.

Nhìn vào con số tổng kết của VCPMC, thì năm nay Trung tâm thu được 41,1 tỷ đồng tiền sử dụng tác phẩm âm nhạc trong năm 2011, tăng 27% so với năm 2010. Tuy nhiên, đây lại là số tiền thu được chủ yếu ở lĩnh vực nhạc chuông điện thoại, website tải nhạc, các quán karaoke, phòng trà… Còn tiền thu được từ hoạt động biểu diễn nghệ thuật lại chưa đến 10%, còn lại 90% vẫn đang bị thất thoát.

Trước tình hình bản quyền tác phẩm âm nhạc đang bị vi phạm nghiêm trọng, các nhạc sĩ đã đưa ra các phương cách để gỡ rối, đòi lại sự công bằng.

Nếu cách làm trên được thực hiện đúng thì chắc chắn khó có thể xảy ra việc các đơn vị ngang nhiên lách luật như hiện nay, và các nhạc sĩ cũng đòi được quyền lợi từ người sử dụng tác phẩm của mình. Tuy nhiên, điều này trên thực tế lại đang gặp khó khăn khi các đơn vị quản lý (Cục NTBD và các Sở VHTT&DL) cấp phép cho đơn vị tổ chức trước rồi mới yêu cầu đơn vị đó “có nghĩa vụ trả tiền tác quyền”. “Theo quy chế, khi cấp phép, trong thủ tục hồ sơ không cần chứng minh đơn vị tổ chức biểu diễn nộp tiền bản quyền”, ông Phạm Đình Thắng, Cục phó Cục NTBD cho biết.

Nguyễn Hằng