Điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam lần thứ 2 được thực hiện vào cuối năm 2008, sau lần đầu tiên vào năm 2003.

Đây là cuộc điều tra quy mô lớn với sự tham gia của hơn 10.000 người ở độ tuổi 14-25 sống ở 63 tỉnh, thành trên cả nước. Mục đích là để đo lường sự thay đổi qua thời gian và phân tích các xu hướng phát triển của thanh thiếu niên Việt Nam, liên quan nhiều vấn đề như: việc làm, giáo dục, sức khỏe sinh sản tình dục, HIV/AIDS, sử dụng các chất gây nghiện...

Cũng theo đó, tỷ lệ nam thanh niên "ăn cơm trước kẻng" tăng 2% so với điều tra năm 2003. Tỷ lệ này tăng dần theo độ tuổi, ít nhất là nhóm vị thành niên. Còn ở độ tuổi 18-24 thì gần 15% có quan hệ tình dục trước hôn nhân.

Thanh niên đô thị làm "chuyện ấy" trước hôn nhân cao gần gấp 2 lần so với ở nông thôn.

Đáng chú ý, nếu như trong điều tra năm 2003, tỷ lệ "ăn cơm trước kẻng" ở nam thanh niên người Kinh, Hoa cao hơn ở dân tộc thiểu số thì đến năm 2008 điều này đã đảo ngược. 13% thanh niên dân tộc thiểu số có quan hệ tình dục trước hôn nhân, so với 10,2% ở thanh niên người Kinh và Hoa.

Bác sĩ Đào Xuân Dũng, chuyên gia về sức khỏe sinh sản và tình dục nhận xét "thanh niên ngày càng có quan niệm cởi mở hơn về quan hệ tình dục trước hôn nhân".

Có đến 44% thanh thiếu niên chấp nhận tình dục trước hôn nhân, trong khi cuộc điều tra trước đây là 36%. Nhiều người cho rằng có thể quan hệ nếu hai người tự nguyện, yêu nhau, sắp cưới, lường trước được hậu quả và biết tránh thai.

Tuy nhiên, kiến thức của nhiều thanh niên về mang thai còn hạn chế. Đối với những câu hỏi đơn giản như "Liệu một bạn gái có thể mang thai sau lần quan hệ tình dục đầu tiên không" thì cũng chỉ có 71% trả lời là "có".

"Chỉ có một nửa thanh thiếu niên tham gia điều tra chủ động nói chuyện với người khác về chủ đề này. Điều này cho thấy họ còn ngại ngùng khi trao đổi với người khác", bác sĩ Dũng chia sẻ.

Kết quả điều tra lần này cũng cho thấy, bạo lực gia đình vẫn còn là vấn đề nóng: Sau 5 năm, tỷ lệ chị em bị chồng đánh không hề giảm đi chút nào.

Trong gần 1.700 trường hợp đã kết hôn thì có hơn 4% trả lời từng bị chồng (vợ đánh). Trong đó, nạn nhân chủ yếu vẫn là nữ giới, chỉ có 1% nam thanh niên bị vợ đánh. Đáng chú ý là tỷ lệ người vợ từng bị chồng đánh ở thành thị cao hơn ở nông thôn.

Theo các chuyên gia, cuộc điều tra đã cung cấp một bức tranh tương đối tốt về sự phát triển của vị thành niên và thanh niên sau 5 năm. Cha mẹ có con ở độ tuổi này cần chú ý hơn đến việc giáo dục kỹ năng sống, đặc biệt cần thảo luận, trao đổi nhiều hơn về các chủ đề quan trọng như: tình yêu, tình dục, hôn nhân, gia đình, kế hoạch hóa gia đình...

Nam Phương